معرفی روستای کلا

مقدمه

سال ها بود که دوست داشتم بدونم کلا کجاست. دبستان که بودم وقتی معلم روز اول از روی دفتر نمره می خوند میعاد صابری کلایی همیشه از پسوند کلایی خوشم نمیومد. ولی چند سالی میشه که افتخار می کنم که کلایی هستم. پدربزرگ و مادربزرگم متولد کلا بودن ولی هرگز پدر خودم روستای پدری خودش یعنی کلا رو ندیده بود. دیگه به اصرار من تصمیم گرفتیم دل به دریا بزنیم و بریم کلا رو ببینیم. حالا حرف واسه گفتن زیاده راجع به کلا. اول یه کم با منطقه آشنا بشین بعد از تاریخچه کلا هم خواهم گفت. بخونید و لذت ببرید. ضمنا هر کسی دوست داره با من یه تابستون مسافرت کنیم به کلا ایمیل بزنه و بدون تعارف بهم بگه. حتما میریم! ........ روستای کلا از توابع شهرستان نکاء در استان مازندران است. این روستا در منطقه زیبای هزار جریب واقع شده است. کلا در فاصله ۹۰ کیلومتری شهرستان نکا و ۶۰ کیلومتری شهرستان بهشهر قرار دارد. سابقه تاریخی روستا به بیش از ۱۵۰۰ سال پیش یعنی به دوران قبل از اسلام بازمی گردد. شواهد بسیاری از جمله تعداد بسیاری گورستان که مهم ترین آن قبرستان قدیمی گبری ها و مسجد تاریخی که متاسفانه تخریب گردیده در این روستا سابقه تاریخی کهن آن را آشکار می سازد

موقعیت جغرافیایی روستای کلا

روستای کلا از سه مسیر قابل دسترس است. یکی از سمت شهرستان نکاء که تا سال 1385 حدود 40 کیلوکتر آن جاده آسفالت و 50 کیلومتر دیگر تا روستا جاده شنی بوده است و به ترتیب از روستاهای زرندین، کلا رودبار، لائی، زروم و پایین زنگت می گذرد. این مسیر بهترین و راحت ترین مسیر ممکن برای رسیدن به این روستا است. مسیر دوم از سمت شهرستان گلوگاه است. این مسیر به ترتیب از مناطق چشمه توسکا، بیشه بنه، سابق محله و ایدین می گذرد. مسیر سوم از سمت شهرستان دامغان در استان سمنان است که هرگز مورد استفاده قرار نگرفته و توصیه نمی گردد. همان طور که گفته شد بهترین راه ارتباطی همان مسیر اول است

روستای کلا در بالای کوه کلا واقع شده است. 5 کیلومتر انتهایی راه ارتباطی کلا مسیر پر پیچ و خم و گردنه ای موسوم به چم چمی است که به هنگام بارندگی به دلیل لغزندگی غیر قابل استفاده است. روستای کلا محصور میان کوه های کلا ، کوه کمر پشت ، کوه اندرک است. روستاهای اطراف کلا عبارتند از ایدین، درمزار، پایین زنگت هستند. روستای کلا در ارتفاع 1580 متری از سطح دریا (معادل 5210 فوت) قرار دارد. آب و هوای روستا در تمامی ماه های سال سرد و مرطوب و مه آلود است. فقط در ماه های تیر و مرداد از هوای مطلوبی برخوردار است. در همین ماه ها است که بسیاری از مردم برای گذران تابستان و فرار از گرما به روستای کلا مسافرت می کنند تا از آب و هوای خنک آن بهره مند گردند
منطقه هزار جریب مملو از درختان گردوی قدیمی و بزرگ است. روستای کلا نیز از این موهبت بی نصیب نمانده و دو درخت گردو به قول خود کلایی ها - درخت آغوز یکی در ورودی روستا و دیگری در پشت روستا قرار دارد. سن این درختان بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ سال تخمین زده می شود. آب و هوای مه آلود به زیبایی این منطقه می افزاید. عکس های بالا نمونه بسیار خوبی از این مطلب است

شواهد تاریخی روستای کلا

قبرستان گبری ها یکی از نمونه های بارز تاریخچه هزار ساله این روستا است. دورانی که انسان ها را پس از مرگ با لباس و لوازم شخصی دفن می کردند. طبق گفته پیرمردان روستا سال ها پیش پس از اطلاع روستاییان از وجود چنین گورستان قدیمی، تقریبا همه برای کشف گنج به آن جا هجوم برده و ظرف مدت چند روز همه قبرها را نبش قبر کرده. می گفتن تعداد زیادی خنجر و شمشیر و پیکان و ظروف مختلف پیدا کردن. عکس های زیر قبرستان گبری ها را نشان می دهد. البته دیگه الان فقط یک تپه مونده و کلی چاله کنده شده. عکس های بالا رو ملاحظه بفرمایید. اگه دقت کنین می تونین تعداد زیاد چاله های کنده شده رو ببینین. توی این چاله ها می شد هنوز چند تکه استخوان پیدا کرد شاید بشه از روی آن ها قدمت قبرستان معلوم بشه ولی خوب

جذابیت های روستای کلا

دریاچه ای معروف به استخر (به قول خود کلایی ها استلخ) در شرق روستا پشت تپه ای واقه شده است. از این دریاچه تا روستا حدود بیست دقیقه پیاده روی داره. دریاچه به گفته محلی ها به نقل از یک گروه زمین شناس که قبلا اومده بودن کلا حدود ۵۰ میلیون سال قدمت داره و بر روی دهانه آتشفشان غیر فعالی واقع شده. ارتفاع منطقه رو می تونین از مقدار نزدیک بودن ابرها تشخیص بدین. بعید نیست زیر این دریاچه قبلا آتشفشان بوده باشه

حدود ۳۰ تا ۴۰ سال پیش مردم روستا برای شنا و تفریح این جا رو انتخاب می کردن. جالب این جاست که دو تا دریاچه کنار هم دیگه قرارد داره. یکی بزرگ یکی کوچک. این عکس ها مربوط به دریاچه بزرگ است. به نقل از محلی ها خیلی وقت پیش دریاچه بزرگ محل تفریح و شنای آقایون بوده و دریاچه کوچک تر محل شنای خانم ها ... عجب آزادی داشتن

یکی از چشمه های نزدیک روستای کلا چشمه ماریو نام داره. اسمش خارجیه نمیدونم چرا ولی به هر حال وسعت زیادی از زمین های کشاورزی منطقه از آب این چشمه تامین میشه. خود محلی ها بهش میگن « ماریو چشمه» ... ملاحظه بفرمایید


عکس بالا حوضچه جلوی چشمه است و عکس زیر خود چشمه. دقیقا همان محلی که آب بیرون میاد که اطراف اون رو برای جلوگیری از آلودگی و تخریب حفاظت کردن. اون هم یکی از دختر عمه هام هستش که به عنوان راه بلد ازش استفاده کردیم تا برسیم این جا. ایشون در روستای تازه آباد کلا نزدیک دریا زندگی می کنن. بهتره همین الان بگم که به دلیل سرمای زیاد در کلا خیلی وقت پیش ییلاق و قشلاق می کردن. کلا به عنوان ییلاق در بالای کوه ها و روستای تازه آباد کلا در دشت نزدیک دریا به عنوان قشلاق استفاده می شده. که الان عمه ها و اکثر فامیل های پدری من اونجا زندگی می کنن و کمتر به کلا سر می زنن

همون طور که قبلا گفتم پایین کوه کلا چشمه ای هست به نام چشمه ماریو. از این چشمه حدود 10 دقیقه پیاده روی لازمه تا به منطقه ای موسوم به گاوکشان (یا به قول محلی ها گوکشون) برسیم. آبشار گوکشون مهم ترین ویژگی دیدنی این منطقه به حساب میاد

شرایط آب و هوایی روستای کلا

تفاوت آب و هوای روستاهای بالای کوه و پایین کوه یکی دیگه از ویژگی های منطقه هزار جریب به حساب میاد. چرا که روستاهای بالای کوه مثل کلا یا بالا زنگت بسیار سرد و مرطوب و مه آلوده ولی روستاهای پایین نسبتا گرم تر و آب و هوای پایدارتری داره. همین سبب شده تا زمین های زراعی پایین زیر کشت برنج باشه و زمین های بالای کوه فقط زیر کشت گندم باشه. این طور که پرسیدیم ... حدودا در ماه مهر یا آبان کشت گندم رو شروع میکنن و بعد زمین رو رها می کنن تا تابستون سال بعد. زمین ها همگی دیم هستند و نیاز به آبیاری ندارن. زمستون ها ارتفاع برف به حدود یک متر میرسه و همه زمین های بالای کوه در زیر برف مدفون میشه. یعنی همه گندم زارها حدود پنج ماه زیر برف مدفون میشن. اوایل تابستون گندم زارها آماده درو هستن. یکی دیگه از مناظر زیبا تعداد گله ها و چوپان های زیاد این منطقه بود. دام داری یکی از مشاغل اصلی روستاییان به خصوص در ماه هایی که کشاورزی تعطیل میشه محسوب میشه. گله هایی بزرگ با چندین سگ گله و حتی دو یا سه تا چوپان. و از همه مهم تر نژاد گوسفندهای این منطقه است که بدون چربی هستند. اصطلاحا به این نژاد میگن ظل . گوسفند هایی لاغر اندام که اصلا چربی ندارن و باید خیلی خوشمزه باشن

تاریخچه و اصل و نصب کلایی ها

طبق تحقیقات گسترده محلی ها از پیرمردها و پدربزرگ ها و بررسی تاریخ منطقه اصل و نصب کلایی ها بدین گونه کشف گردید
میگن سال ها پیش زمان هخامنشی و ساسانی سه برادر به نام های اسفندیار- بهمن و گشتاسب در ایلات عشایر فارس (بختیاری ها) زندگی می کردن. به دلایلی اسفندیار و بهمن به شمال کوچ می کنن. اسفندیار در منطقه یوش ساکن میشه جایی که بعدها نیما یوشیج (همون علی اسفندیاری) متولد میشه و بهمن به شرق مازندران میاد و در روستای کلا ساکن میشه. دو نسل پیش فامیل پدر پدربزرگ من اسفندیاری بوده. آقای اسفندیاری بزرگ تعدادی پسر داشته که زمان شناسنامه گرفتن فامیل اون ها عوض میشه به صابری کلایی - بی غم کلایی- صادقی کلایی- نوربخش و شاید چند تا فامیل دیگه که الان به یادم نمیاد. به هر حال ما از نسل بهمن شیر مرد ایلات عشایر فارس هستیم
عکس زیر هم آقای نبی اسفندیاری یکی از ریش سفیدان محل هست که با سن ۸۰ سال از من و پدر من راحت تر و سریع تر از کوه ها بالا می رفت. خداوند عمر با عزتش دهاد . ضمنا می تونین ابرها رو ببینین که چقدر به ما نزدیک بودن. می خوام دوباره موقعیت جالب روستا رو یادآور بشم. واقعا میشه بهش گفت روستایی در میان ابرها